اندر مصائب سنه تسع وتسعون هجری

خواجه کهن سن و فرتوت از سختی دوران مجنون الفرج گشته. پریشانی بر وی زان روی حادث شد که  رساله نظامیه الطهرانش را نگاشتن، کمر چو کمان نیک به زه شده خمش کرده و بر فرق سر  از سماء و ارض امور و واجبات دیوانی و مکتبی بریخته. خون وی نزد امیران دیوان "خزانه باسارغاد"¹ حلال و قتلش نزد گودرز ابن دیباج، مرشد و رهنمای نگارش آن رساله کذایی مباح آمده است. دنیز بنت خاطرالمک نیز  شریک وی است  در "مسلسل غریبان ولشده"² سلیطه وار در ایامی نزدیک هر چه  کلمات کیرین از کام شیرین می آمد خواجه را نثار و ترک شراکت ساز کرده است. خواجه تمام این مصایب را در جام صبر خود ریختندی که خود از پیش با تلخاب مصایب بلا و مرض کورونا لبریز بود. خواجه بالاجبار هر صباح تا شام چهل وعده دستان هنرورز خویش با سود و تیزاب بشسته و از بهر خشکیدن پوست دست که چون خایگان اشتر تازی چروکیده است با ضماد سقا³ ایادی فسرده را مالش می دهد. شیخ قوربان فی الایام نیز خواجه را گیر آورده و سفارشی بر رسم نگاره ای چند بسپرده ست که خواجه از آن روی از شیخ هم در گریز است و روی خجل.  خواجه اهتمام بر منحرف کردن این سیلاب اضطراب و این قُشار به بیضتین خویش نمود لیک توفیق کمی بود حاصل که تخمان بشر را توان دفع  سیلی چنین "بلاد  از نقشه شور"⁴ نیست. خدا بر وی صبر جزیل و قوت دوچندان بخشاد که وی سخت در عذابیست سترگ.

خواجه ز تخمان خود آویخته ست /بر در دروازه دوران  چو مشک

خسته و افگار و ملامت نشین/غرقه شده در گه و درخون و اشک

1- دیوانی که خواجه در آن مشغول بود و در آنجا در نهایت ماتحت پاره کرد

2- سریالی تخمی به نام دیاسپوران در این اشکال:

https://www.youtube.com/watch?v=ywAJepO7FSw

3- یحتمل منظور کرم آبرسان یا مرطوب کننده است

4- ترکیب وصفی در آن ایام که به سیلی اطلاق می شده است که توانایی شستن و محو کردن شهری را از نقشه جغرافیا داشته است.